Με αφορμή την πρόσφατη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας σε παραπήγματα και πρόχειρους καταυλισμούς μεταναστών ήρθαν ξανά στην επιφάνεια οι επικίνδυνες συνθήκες διαβίωσης χιλιάδων μεταναστών εργατών γης.
Δεν μπορεί σήμερα το 2025, οι χιλιάδες μετανάστες που δουλεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ στις απέραντες εκτάσεις της Δυτικής Αχαΐας, της Νέας Μανωλάδας και της ευρύτερης περιοχής, που παράγουν εκατοντάδες τόνους αγροτικών προϊόντων, να ζουν με χαμηλούς μισθούς και σε απάνθρωπες συνθήκες, να μην εφαρμόζονται έστω οι υπάρχοντες κανονισμοί και όροι για τις συνθήκες διαμονής και διαβίωσης.
Το σωματείο μας συνεχίζει όλο αυτό το διάστημα τις παρεμβάσεις και συναντήσεις με κρατικούς φορείς, δήμους και πρεσβείες για τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα αδέρφια μας μετανάστες εργάτες στην περιοχή της Δυτικής Αχαΐας και της Βόρειας Ηλείας. Σε αυτά τα πλαίσια, μετά από αίτημα του Σωματείου μας και του Εργατικού Κέντρου Πάτρας προγραμματίστηκε συνάντηση με τον Υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, κ Βορίδη για την Πέμπτη 19 Ιουνίου.
Το σωματείο μας, μαζί και το εργατικό κέντρο θα απαιτήσει από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ασύλου, την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε έκτακτα μέτρα που αφορούν τις συνθήκες διαβίωσης, διαμονής και εργασίας των χιλιάδων μεταναστών εργατών.
Παραθέτουμε παρακάτω το υπόμνημα με τα αιτήματα που θα καταθέσουμε στον Υπουργό και την ελληνική κυβέρνηση:
1. Σε σχέση με την καταστροφική πυρκαγιά:
Η απάντηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Λεχαινών, μέσω του δελτίου συμβάντων, σε σχέση με την φωτιά που εκδηλώθηκε στη Νέα Μανωλάδα, δεν είναι ικανοποιητική, ούτε αναφέρει ελλείψεις ή άλλα μέτρα που πρέπει να παρθούν. Μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για περιοχές με τεράστια συγκέντρωση εργατικού δυναμικού και κύρια χιλιάδων μεταναστών που μένουν σε δεκάδες πρόχειρους καταυλισμούς από εύφλεκτα υλικά, χωρίς να τηρείται από τους εργοδότες κανένα μέτρο ασφάλειας και πυροπροστασίας. Μάλιστα, γνωρίζετε πολύ καλά ότι όλοι οι μαζικοί χώροι συγκέντρωσης και διαμονής ατόμων, υπάγονται κανονικά στο ΠΔ 71/88, άρθρο 19, σχετικά με τα μέτρα παθητικής και ενεργητικής πυρασφάλειας.
Άμεσα με ευθύνη του Υπουργείου να ληφθούν τα εξής μέτρα:
- Να πραγματοποιηθεί έκτακτος έλεγχος σε όλα τα καταλύματα και καταυλισμούς σχετικά με την τήρηση των προβλεπόμενων κανονισμών πυρασφάλειας από τους εργοδότες και την ύπαρξη σχετικών αδειών. Κανείς δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια σε ότι αφορά ανθρώπινες ζωές.
- Να ελεγχθούν με ευθύνη της πυροσβεστικής όλες οι εγκαταστάσεις φιλοξενίας μεταναστών ανεξαρτήτως κατασκευής, αν διαθέτουν με ευθύνη των εργοδοτών τους απαραίτητους πυροσβεστήρες και μέσα πυρόσβεσης, παροχή νερού όλο το 24ωρο, διόδους διαφυγής και ειδική σήμανση.
- Με ευθύνη των Δήμων και των υπόλοιπων αρμόδιων υπηρεσιών να καθαριστούν από εύφλεκτα υλικά, σκουπίδια κ.α., όλοι οι χώροι γύρω από περιοχές διαμονής και καταλύματα των μεταναστών εργατών. Η πυροσβεστική υπηρεσία να προχωρά σε σταθερούς ελέγχους για την τήρηση αυτών των μέτρων.
- Να πραγματοποιούνται καθημερινές πυροσβεστικές περιπολίες σε χώρους διαμονής και συγκέντρωσης μεταναστών εργατών. Να δημιουργηθούν σταθερά πυροφυλάκια στους παραπάνω χώρους.
2. Όσον αφορά ζητήματα νομιμοποιητικών εγγράφων και αδειών παραμονής:
- Να χορηγηθούν άδειες διαμονής και εργασίας, χωρίς παράβολα, σε όλους τους μετανάστες εργάτες γης, που πληγήκαν από την πυρκαγιά, όπως αυτοί έχουν καταγραφεί από τα σωματεία μας και αποδεδειγμένα δούλευαν στην παραγωγική δραστηριότητα της περιοχής. Οι άδειες διαμονής σε όλους τους μετανάστες να εκδοθούν απευθείας από το Υπουργείο, με κλιμάκιό του που θα βρεθεί στην περιοχή, ώστε να σταματήσει το απαράδεκτο καθεστώς της διαμεσολάβησης δικηγορικών γραφείων και άλλων επιτήδειων που ζητάνε από τους μετανάστες χρήματα ακόμη και για απλές διαδικασίες.
- Με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης και σε άμεση συνεννόηση με τις αντίστοιχες πρεσβείες να εξασφαλιστεί η απόδοση όλων των αναγκαίων νομιμοποιητικών, προσωπικών και ταξιδιωτικών εγγράφων σε όλους τους μετανάστες εργάτες, που πληγήκαν από την πυρκαγιά.
- Να δοθούν μακροχρόνιες άδειες παραμονής και εργασίας σε όσους μετανάστες ζουν και εργάζονται για χρόνια ή και μόνιμα στην Ελλάδα. Να εξασφαλιστεί το δικαίωμα να μπορούν να έρθουν οι οικογένειές τους μόνιμα στη χώρα μας και τα παιδιά τους να πάνε σχολείο.
3. Για τα ζητήματα υγείας και πρόσβασης σε ιατρική φροντίδα.
Στη συγκεκριμένη περιοχή προκύπτουν τεράστιες ανάγκες ιατρικής φροντίδας και περίθαλψης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για χιλιάδες μετανάστες που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα λόγω των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, σοβαρά μυοσκελετικά, παθολογικά και δερματολογικά προβλήματα και την ίδια ώρα δεν έχουν πρόσβαση στις μονάδες υγείας της περιοχής, ούτε σε ιατρικές εξετάσεις και συνταγογράφηση. Η ζωή τους σε πρόχειρους καταυλισμούς, χωρίς πόσιμο νερό και πολλές φορές χωρίς χώρους υγιεινής, έχει διαμορφώσει συνθήκες υγειονομικής βόμβας τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους μόνιμους κατοίκους της περιοχής. Ταυτόχρονα, είναι γνωστό ότι η Νέα Μανωλάδα στην Ηλεία, ο Λάππας στην Αχαΐα βρίσκονται σε καθεστώς καραντίνας, με τους κατοίκους να αποκλείονται ακόμα και από την εθελοντική αιμοδοσία.
Απαιτούμε:
- Να εξασφαλιστεί με κάθε τρόπο η δωρεάν πρόσβαση όλων των μεταναστών εργατών σε προληπτικές εξετάσεις και ιατρικό έλεγχο, η δωρεάν πρόσβασή τους σε όλες τις μονάδες υγείας της περιοχής ανεξάρτητα αν έχουν ή δεν έχουν αριθμό ασφάλισης (ΑΜΚΑ). Με ευθύνη της κυβέρνησης και αποστολή κλιμακίου στην περιοχή να εκδοθεί ΑΜΚΑ στους χιλιάδες μετανάστες.
- Κάθε βδομάδα, σε συγκεκριμένη μέρα και ώρα, να μεταβαίνει κινητή μονάδα υγείας με ευθύνη της κυβέρνησης και της 6ης ΥΠΕ, η οποία θα αναλάβει τον προληπτικό ιατρικό έλεγχο των μεταναστών εργατών. Να πραγματοποιηθούν προληπτικές εξετάσεις αίματος και να εξασφαλιστεί η πρόσβαση σε γιατρούς ειδικοτήτων όπως πχ καρδιολόγο, διαβητολόγο, ορθοπεδικό.
- Να εξασφαλιστεί ότι όλοι οι μετανάστες θα έχουν δωρεάν πρόσβαση στη συνταγογράφηση των φαρμάκων τους και την προμήθειά τους, αλλά και σε ιδιαίτερα μέσα που χρειάζονται για να τα λαμβάνουν. Για παράδειγμα υπάρχουν μετανάστες με σακχαρώδη διαβήτη που έχουν σταματήσει την ινσουλίνη που έπρεπε να λαμβάνουν, καθώς δεν είχαν ψυγείο για να την συντηρούν.
- Με ευθύνη του ΕΟΔΥ, χρησιμοποιώντας τις κινητές μονάδες του, να εμβολιαστούν όλοι με τα απαραίτητα εμβόλια για την ηλικία τους, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τις ιδιαίτερες από υγειονομικής άποψης συνθήκες στις οποίες ζουν (τέτανος, ηπατίτιδα κτλ).
- Να παρθούν μέτρα πρόληψης ενδημικών ασθενειών όπως πχ φυματίωση.
- Να δημιουργηθεί Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο πλήρως εξοπλισμένο και στελεχωμένο για όλους τους κατοίκους της περιοχής.
- Να ενισχυθούν οι δομές Υγείας της περιοχής με γιατρούς και νοσηλευτές για να καλύπτονται οι ανάγκες όλων των κατοίκων Ελλήνων και μεταναστών.
4. Για τα ζητήματα διαμονής και συνθηκών διαβίωσης:
Όπως γνωρίζετε, θεωρητικά τουλάχιστον, υπάρχουν συγκεκριμένοι κανονισμοί και όροι που υπαγορεύουν τις συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών εργατών, πολύ δε περισσότερο όταν έχουν υπογραφεί με ευθύνη του κράτους διακρατικές συμφωνίες. Για παράδειγμα, στην υπ’ αριθμ. 41835/31-7-2024 Κοινή Υπουργική Απόφαση που αφορά τον καθορισμό των προδιαγραφών υγείας και ασφάλειας του καταλύματος που παρέχεται στον εποχιακά εργαζόμενο πολίτη τρίτης χώρας (περιλαμβάνονται και οι εποχικοί εργάτες γης της Μανωλάδας), αναφέρεται με σαφήνεια η υποχρέωση του εργοδότη για παροχή κατάλληλων καταλυμάτων καθώς και οι προδιαγραφές αυτών.
Απαιτούμε με ευθύνη του Υπουργείου:
- Να τηρηθούν οι όροι που προβλέπονται στην υπ΄ αριθμ. 41835/31-7-2024 Κοινή Υπουργική Απόφαση και που αφορούν τον καθορισμό των προδιαγραφών υγείας και ασφάλειας του καταλύματος που παρέχεται στον εποχιακά εργαζόμενο πολίτη τρίτης χώρας.
- Να γίνονται σταθεροί και εντατικοί έλεγχοι από τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες για την τήρηση των όρων και των προδιαγραφών των καταλυμάτων. Να στελεχωθούν με το απαραίτητο προσωπικό και μέσα οι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί.
- Να προχωρήσει άμεσα έκτακτο πρόγραμμα μυοκτονίας και εντομοκτονίας σε όλες τις περιοχές και τα καταλύματα που συγκεντρώνονται μετανάστες εργάτες. Να υλοποιηθεί σταθερή παρακολούθηση και προγράμματα μυοκτονίας – εντομοκτονίας με βάση τις ανάγκες της κάθε περιοχής.
- Να εφαρμοστεί με ευθύνη των Δήμων και υπό την εποπτεία του Υπουργείου ειδικό σχέδιο καθαριότητας και απολύμανσης όλων των περιοχών και σημείων που συγκεντρώνονται χιλιάδες μετανάστες και καταλύματα ή πρόχειροι καταυλισμοί. Να εγκατασταθούν οι απαραίτητοι κάδοι συγκέντρωσης απορριμμάτων και η σταθερή αποκομιδή τους.
- Να εκπονηθεί ολοκληρωμένο σχέδιο με κρατική χρηματοδότηση για την κατασκευή ειδικών καταλυμάτων σε περιοχές όπου συγκεντρώνονται χιλιάδες μετανάστες εργάτες λόγω συγκεκριμένων καλλιεργειών (όπως η φράουλα). Τα συγκεκριμένα καταλύματα να παρέχουν αξιοπρεπείς και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης και διαμονής (εγκαταστάσεις πόσιμου νερού και χώρων υγιεινής, ηλεκτρικό ρεύμα, χώρους φαγητού και ξεκούρασης κ.α.). Σε κάθε συγκρότημα καταλυμάτων να υπάρχουν χώροι αναψυχής, άθλησης και πολιτισμού.
5. Για τα ζητήματα συνθηκών εργασίας, μισθών και εργατικών δικαιωμάτων:
- Να κατοχυρωθούν ίσα δικαιώματα για έλληνες και μετανάστες εργάτες σε ότι αφορά μισθούς, ασφάλιση, επιδόματα, μέτρα υγιεινής και ασφάλειας. Να κατοχυρωθεί ικανοποιητικός μισθός για όλους τους έλληνες και μετανάστες εργάτες που απασχολούνται με την καλλιέργεια, τυποποίηση και συσκευασία αγροτικών προϊόντων με βάση τις διεκδικήσεις της Ομοσπονδίας Γάλακτος – Τροφίμων – Ποτών.
- Κανείς μετανάστης εργάτης δεν μπορεί να δουλεύει ανασφάλιστος. Με ευθύνη του Υπουργείου να καταγραφεί όλο το εργατικό δυναμικό στις συγκεκριμένες περιοχές και να ελεγχτεί η ασφαλιστική τους κάλυψη.
- Να σταματήσει το απαράδεκτο καθεστώς των δουλεμπόρων που εκμεταλλεύονται τους μετανάστες και δεν τους αποδίδουν τους μισθούς τους. Κάθε εργοδότης να πληρώνει απευθείας τον κάθε εργαζόμενο που απασχολεί με βάση την προβλεπόμενη νομοθεσία. Αυτό προϋποθέτει ότι όλοι οι μετανάστες εργάτες έχουν τα απαραίτητα νομιμοποιητικά έγγραφα, όπως αναφέραμε και παραπάνω και είναι όλοι ασφαλισμένοι.
- Η απασχόληση των μεταναστών εργατών δεν μπορεί να ξεπερνά τις 40 ώρες δουλειάς την εβδομάδα. Διεκδικούμε πενθήμερο – 8ωρο – 40ωρο.
- Παύση εργασιών όταν η θερμοκρασία ξεπερνά τους 38οC και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες ανάλογα με τη σχετική υγρασία είτε στο χωράφι, είτε μέσα στα θερμοκήπια. Υποχρεωτική διεξαγωγή μετρήσεων στους χώρους εργασίας. Διανομή με ευθύνη των εργοδοτών της απαραίτητης ποσότητας πόσιμου νερού σε κάθε εργαζόμενο.
- Μέτρα υγείας και ασφάλειας για όλους τους εργαζόμενους, ανεξάρτητα από τον τρόπο αμοιβής τους, με ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης. Ειδικά μέτρα υγείας και προφύλαξης όταν πρόκειται για εργασίες που απαιτούν χρήση φυτοφαρμάκων ή άλλες επικίνδυνες εργασίες.
Έλληνες και μετανάστες εργάτες παλεύουμε μαζί για ίσα δικαιώματα, για αξιοπρεπείς μισθούς που να καλύπτουν τις ανάγκες μας, για ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης.
Δίνουμε τα χέρια και παλεύουμε μαζί για όσα μας αξίζουν!
Πάτρα, 17/06/2025
Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ
ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ-ΠΟΤΩΝ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΪΑΣ,
ΑΝΔΡΑΒΙΔΑΣ – ΚΥΛΛΗΝΗΣ
